Sáp ong là một nguyên liệu tự nhiên được sử dụng rộng rãi trong đời sống hàng ngày và trong y học. Vậy sáp ong có tác dụng gì, hãy cùng tìm hiểu qua bài viết sau nhé!
1Sáp ong là gì?
Sáp ong là một loại sáp tự nhiên được sản xuất bởi các con ong mật. Ong sử dụng sáp ong để xây dựng tổ ong và lưu trữ thức ăn.
Sáp ong có màu vàng nhạt đến vàng cam, có mùi thơm nhẹ và vị ngọt. Sáp có nhiệt độ nóng chảy thấp, khoảng 62 – 65 độ C.
Sáp ong cũng có nhiều lợi ích cho sức khỏe và đã được sử dụng từ thời cổ đại làm một thành phần trong các bài thuốc dân gian. Con người đã sử dụng sáp rộng rãi trong công nghệ thực phẩm, mỹ phẩm, dược phẩm và các ngành công nghiệp khác.
Sáp ong là một loại sáp tự nhiên được sản xuất bởi các con ong mật
2Thành phần dinh dưỡng có trong sáp ong
Sáp ong là một loại thực phẩm tự nhiên có chứa nhiều thành phần dinh dưỡng, bao gồm: [1]
- Axit béo: chứa khoảng 30- 40% chủ yếu là axit lauric, axit palmitic, axit oleic và axit linoleic.
- Este: chứa khoảng 60 – 70% este của axit béo và rượu đơn chức.
- Flavonoid: chứa khoảng 1 – 2% flavonoid chủ yếu là pinocembrin, galangin và chrysin.
- Vitamin: bao gồm vitamin A, vitamin D, vitamin E và vitamin K.
- Khoáng chất: bao gồm canxi, magie, sắt, đồng, kẽm và mangan.
Sáp ong là một loại thực phẩm tự nhiên có chứa nhiều thành phần dinh dưỡng
3Công dụng của sáp ong trong Y học cổ truyền
Trong Y học cổ truyền, sáp ong có vị ngọt, tính bình, có tác dụng:
- Bổ dưỡng, tăng cường sức khỏe: sáp ong là một thực phẩm bổ dưỡng, giúp bồi bổ cơ thể, tăng cường sức khỏe.
- Kích thích tiêu hóa: sáp ong có tác dụng kích thích tiêu hóa, giúp ăn ngon, tiêu hóa tốt.
- Kháng khuẩn, chống viêm: sáp ong có tác dụng kháng khuẩn, chống viêm, giúp hỗ trợ điều trị các bệnh nhiễm trùng, viêm họng, mụn nhọt.
- Làm lành vết thương: sáp ong có tác dụng làm lành vết thương, giúp vết thương mau lành, đặc biệt là vết thương bỏng.
- Chống oxy hóa: sáp ong có tác dụng chống oxy hóa, giúp bảo vệ cơ thể khỏi tác hại của các gốc tự do.
- Kích thích tuần hoàn máu: sáp ong có thể được sử dụng trong các liệu pháp xoa bóp nhằm kích thích tuần hoàn máu và giảm căng thẳng.
Trong Y học cổ truyền, sáp ong có nhiều công dụng tuyệt vời cho sức khoẻ
4Công dụng của sáp ong trong Y học hiện đại
Trị hăm tã ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ
Sáp ong là một phương pháp điều trị hăm tã an toàn và hiệu quả. Sáp ong có tác dụng kháng khuẩn, chống viêm giúp bảo vệ trẻ khỏi vi khuẩn gây hại, đồng thời tác dụng làm lành vết thương giúp trẻ dễ chịu hơn và đẩy nhanh quá trình phục hồi khi bị trẻ bị hăm.
Ngoài ra, sáp ong còn giúp làm mềm da, dưỡng da và bảo vệ làn da của trẻ không bị khô, hăm hay tổn thương trước các tác nhân gây hại ngoài môi trường.
Sáp ong là một phương pháp điều trị hăm tã ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ
Tăng cường miễn dịch
Các axit béo trong sáp ong có tác dụng tăng cường hệ miễn dịch bằng cách cung cấp năng lượng cho các tế bào miễn dịch. Ngoài ra, hàm lượng cao vitamin và khoáng chất cũng có tác dụng tăng hoạt động của các tế bào miễn dịch, giúp cơ thể khỏe mạnh hơn và chống lại các tác nhân gây bệnh.
Sáp ong có tác dụng tăng cường miễn dịch
Dưỡng ẩm cho da
Sáp ong có đặc tính khóa ẩm, giúp giữ nước cho da và ngăn ngừa mất nước. Hàm lượng cao các axit béo trong sáp ong có tác dụng làm mềm da, tạo lớp màng bảo vệ da khỏi các tác nhân gây hại. Đồng thời giúp da giữ được đàn hồi tốt, làm cho da căng mọng, tươi trẻ.
Sáp ong có tác dụng dưỡng ẩm cho da
Ngừa mụn, giảm mụn
Sáp ong là một chất ngừa mụn, giảm mụn tự nhiên. Sáp ong chứa flavonoid có tác dụng chống viêm, kháng khuẩn, tiêu diệt vi khuẩn gây mụn, giúp giảm sưng đỏ và viêm nhiễm do mụn.
Đồng thời, vitamin A trong sáp ong là một chất chống oxy hóa, giúp bảo vệ da khỏi tác hại của các gốc tự do, nguyên nhân gây mụn.
Sáp ong có tác dụng ngừa mụn, giảm mụn
Giảm vết rạn da
Nhờ vào khả năng bảo vệ da và giữ nước nên sáp ong có thể có tác dụng tích cực đối với những vết rạn da. Sáp ong có khả năng giữ nước cho da, làm cho da mềm mịn hơn. Khi da được duy trì đủ độ ẩm, tình trạng rạn da có thể được giảm bớt
Ngoài ra, sáp ong chứa các chất dinh dưỡng và dưỡng chất có thể hỗ trợ quá trình tái tạo da, giúp da khỏe mạnh hơn và cải thiện tình trạng rạn da.
Sáp ong có tác dụng làm giảm vết rạn da
Hỗ trợ điều trị nhiễm nấm da, vảy nến, bệnh chàm
Sáp ong có khả năng làm dịu da, chống viêm nhiễm và cung cấp dưỡng chất cho da, nên sáp ong có thể được sử dụng như một phần của liệu pháp điều trị cho một số tình trạng da như điều trị nhiễm nấm da, vảy nến, bệnh chàm.
Một nghiên cứu đã chứng minh hỗn hợp mật ong, sáp ong và dầu ô liu rất hữu ích trong điều trị viêm da tã lót, bệnh vẩy nến và bệnh chàm. [2]
Sáp ong hỗ trợ điều trị nhiễm nấm da, vảy nến, bệnh chàm
Tốt cho gan
Sáp ong mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe của gan, một số tác dụng của sáp ong với gan là:
- Tăng cường chức năng gan: sáp ong chứa các chất chống oxy hóa, giúp bảo vệ gan khỏi tác hại của các gốc tự do. Các gốc tự do có thể gây tổn thương gan, dẫn đến các bệnh lý về gan, chẳng hạn như xơ gan, viêm gan,…
- Giảm viêm: sáp ong có tác dụng chống viêm, giúp giảm viêm gan, giúp gan phục hồi và tái tạo.
- Làm lành vết thương: sáp ong có tác dụng làm lành vết thương, giúp vết thương do viêm gan nhanh lành hơn.
- Làm giảm nguy cơ mắc ung thư gan: hàm lượng cao chất chống oxy hoá trong sáp ong có tác dụng chống ung thư, giúp giảm nguy cơ mắc ung thư gan.
Sáp ong tốt cho gan
Giúp kiểm soát cholesterol
Một nghiên cứu đã cho thấy rằng việc ăn sáp ong trong 8 tuần có thể giúp giảm cholesterol xấu (LDL) và tăng cholesterol tốt (HDL) ở những người bị cholesterol cao. [3]
Nhờ vào tác dụng kiểm soát cholesterol, sáp ong giúp ngăn ngừa các bệnh tim mạch như xơ vữa động mạch và giúp giảm nguy cơ mắc bệnh gan nhiễm mỡ.
Sáp ong giúp kiểm soát cholesterol
Giảm đau và chống viêm
Sáp ong đã được sử dụng từ lâu trong y học cổ truyền để giảm đau và chống viêm. Các thành phần trong sáp ong như flavonoid, acid phenolic, và các hợp chất khác có khả năng chống viêm và giảm đau tự nhiên.
Sáp ong có tác dụng giảm đau và chống viêm
Giảm căng thẳng
Mặc dù không có nghiên cứu chính thức về tác dụng giảm căng thẳng của sáp ong, nhưng việc mát-xa bằng sáp ong có thể mang lại một số lợi ích thư giãn và giảm căng thẳng cho cơ thể.
Khi được áp dụng qua mát-xa, sáp ong làm ấm và kích thích tuần hoàn máu. Điều này có thể giúp giảm các đau nhức cơ và cải thiện sự lưu thông máu trong cơ thể. Quá trình mát-xa cũng có thể giúp thúc đẩy sự thư giãn, giảm căng thẳng và cải thiện tâm trạng.
Ngoài ra, mùi hương tự nhiên từ sáp ong cũng có thể có tác dụng thư giãn và làm dịu tinh thần. Một số người cho rằng hương thơm tự nhiên của sáp ong có khả năng tạo cảm giác yên bình và thoải mái.
Mát-xa bằng sáp ong giúp giảm căng thẳng cho cơ thể
5Một số bài thuốc chữa bệnh từ sáp ong
Một số bài thuốc chữa bệnh từ sáp ong:
- Chữa ung nhọt: nấu sáp ong với phèn phi, dùng uống.
- Chữa viêm họng, bí tiểu: đốt sáp ong đến thành than, tán thành bột mịn, uống với nước ấm.
- Chữa viêm dạ dày, tá tràng: đun nước với sáp ong, hoài sơn, bạch truật, dùng uống nhiều lần trong ngày.
- Chữa băng huyết: sáp ong tán thành bột mịn, uống với rượu ấm.
- Chữa chín mé: nấu sáp ong với nhựa thông, dùng thoa vào chỗ đau.
- Làm đẹp da: nghiền nát sáp ong với hoa hồng, cho nước vào đun trên lửa nhỏ, lọc bỏ bã và bảo quản ngăn mát tủ lạnh. Nước đã lọc dùng thoa lên da trong khoảng 15 phút, sau đó rửa lại với nước ấm.
- Chữa viêm mũi dị ứng: ngâm sáp ong với rượu, dùng uống mỗi lần khoảng 1 chén nhỏ.
Sáp ong được sử dụng nhiều trong các bài thuốc chữa bệnh
6Công dụng của sáp ong đối với đời sống
Dùng làm son dưỡng môi
Dùng sáp ong làm son dưỡng môi là một cách đơn giản và an toàn để dưỡng ẩm cho đôi môi. Sáp ong có tác dụng dưỡng ẩm, làm mềm, giúp môi luôn mềm mịn và căng mọng.
Sáp ong có thể kết hợp với các nguyên liệu tự nhiên khác như dầu dừa, dầu ô liu, vitamin E, tinh dầu,…để tăng tác dụng dưỡng môi, giúp môi hồng hào và mềm mại. Cách làm so dưỡng môi như sau:
Nguyên liệu:
- Sáp ong: 1 thìa cà phê
- Dầu dừa: 1 thìa cà phê
- Mật ong: 1 thìa cà phê
- Tinh dầu bạc hà (tùy chọn): 1 – 2 giọt
Cách làm:
- Cho sáp ong và dầu dừa vào một bát thủy tinh nhỏ, đặt bát thủy tinh vào một nồi nước nóng, đun cách thủy cho sáp ong và dầu dừa tan chảy.
- Khi sáp ong và dầu dừa tan chảy hoàn toàn, cho mật ong và tinh dầu bạc hà (nếu có) vào, khuấy đều cho hỗn hợp hòa quyện.
- Đổ hỗn hợp son dưỡng môi vào một hũ nhỏ, để nguội và đông đặc.
- Dùng dưỡng môi hằng ngày hoặc khi môi bị khô, nứt nẻ.
Sáp ong được dùng làm son dưỡng môi
Sáp ong ngâm rượu
Sáp ong ngâm rượu là một loại rượu thuốc có nhiều công dụng, bao gồm:
- Bồi bổ sức khỏe: sáp ong ngâm rượu có chứa các chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể, giúp bồi bổ sức khỏe, tăng cường sức đề kháng.
- Hỗ trợ tiêu hoá: sáp ong ngâm rượu có tác dụng kích thích tiêu hoá, hỗ trợ tình trạng rối loạn tiêu hoá như đầy bụng, khó tiêu, táo bón, tiêu chảy,…
- Giảm đau và chống viêm: sáp ong ngâm rượu có tác dụng giảm đau và chống viêm, giúp giảm các triệu chứng đau nhức xương khớp, đau đầu,…
- Làm đẹp da: sáp ong ngâm rượu có tác dụng làm đẹp da, giúp da mịn màng và sáng khỏe hơn.
Nguyên liệu:
- Sáp ong: 1 kg
- Rượu trắng 40 – 45 độ: 4 lít
Cách làm:
- Sáp ong rửa sạch, để ráo nước.
- Cho sáp ong vào một bình thủy tinh, đổ rượu trắng vào, đậy kín bình.
- Ngâm rượu trong khoảng 3 – 4 tháng, rượu chuyển sang màu vàng nhạt là có thể sử dụng.
- Dùng uống 1 – 2 ly rượu sáp ong/ngày, trước bữa ăn.
Lưu ý: sáp ong ngâm rượu chỉ nên được sử dụng với lượng vừa đủ và không nên uống quá mức. Nếu có bất kỳ vấn đề sức khỏe nào hoặc thắc mắc về việc sử dụng, hãy tham khảo ý kiến của chuyên gia y tế trước khi sử dụng để tránh tác dụng phụ không mong muốn.
Sáp ong ngâm rượu là một loại rượu thuốc có nhiều công dụng tốt cho sức khoẻ
7Lưu ý khi sử dụng sáp ong
Để tránh một số tác dụng phụ có thể xảy ra gây ảnh hưởng sức khỏe, một số đối tượng sau đây nên lưu ý trước khi sử dụng sáp ong:
- Các đối tượng không nên sử dụng sáp ong để tránh tác động tiêu cực đến sức khỏe: trẻ em dưới 1 tuổi, người bệnh huyết áp thấp, tiểu đường, bệnh về gan, thận, người mới phẫu thuật.
- Người da dễ kích ứng, da dầu, da nhờn không nên dùng vì sáp ong có khả năng gây tắc nghẽn lỗ chân lông và có thể gây kích ứng da.
- Người bị dị ứng với sáp ong hoặc các sản phẩm từ ong, không nên sử dụng sáp ong. Dị ứng với sáp ong có thể gây ra các triệu chứng như phát ban, ngứa, phù nề, khó thở,…
- Nếu có bất kỳ vấn đề sức khỏe nào, nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng sáp ong.
Muốn sử dụng sáp ong luôn hiệu quả và an toàn, bạn cần phải lưu ý bảo quản và sử dụng sáp ong đúng cách, như:
- Không nên bảo quản sáp ong trong đồ đựng kim loại vì có thể xảy ra hiện tượng ăn mòn và chất kim loại có thể chảy vào sản phẩm.
- Chỉ sử dụng sáp ong nguyên chất, không sử dụng sáp ong đã pha trộn với các thành phần khác. Sáp ong nguyên chất có màu vàng nhạt, có mùi thơm nhẹ, vị ngọt thanh.
- Sử dụng sáp ong với lượng vừa phải, không quá 70 ml một ngày. Sáp ong có hàm lượng calo cao, vì vậy bạn nên sử dụng sáp ong với lượng vừa phải để tránh bị tăng cân.
- Bảo quản sáp ong ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp.
Người bệnh tiểu đường không nên sử dụng sáp ong
Sáp ong là một thực phẩm lành mạnh, có nhiều công dụng. Tuy nhiên, không sử dụng sáp ong quá nhiều, chỉ nên dùng ở lượng vừa phải để phát huy hiệu quả tác dụng. Nếu thấy bài viết hay hãy chia sẻ cho mọi người cùng biết nhé!
