Sau năm 1960, miền Bắc nước ta đi lên xây dựng chủ nghĩa xã hội, sau đó xây dựng đất nước theo cơ chế kế hoạch hóa tập trung, quan liêu, bao cấp đã đạt được một số kết quả nhất định. Tuy nhiên, cùng với thời gian, thế giới và các nước đổi mới, cơ chế kế hoạch hóa tập trung quan liêu, bao cấp bộc lộ nhiều hạn chế, đòi hỏi đất nước phải đổi mới để đạt được tăng trưởng cao hơn.

1. Cơ chế kế hoạch hóa tập trung quan liêu bao cấp là gì?

Cơ chế kế hoạch hoá tập trung quan liêu bao cấp về cơ bản có thể hiểu là cơ chế vận hành nền kinh tế nước ta dưới sự kiểm soát của nhà nước đối với các yếu tố sản xuất và phân phối thu nhập.

Xem thêm: Cơ chế tập trung quan liêu bao cấp là gì

Nước ta sẽ phớt lờ quy luật thị trường, can thiệp sâu vào hoạt động kinh tế. Trong cơ chế kế hoạch hóa tập trung của kinh tế quốc doanh và kinh tế tập thể, quan liêu, bao cấp sẽ giữ vai trò chủ đạo, các thành phần kinh tế khác không phải là trọng tâm. Cơ chế kế hoạch hóa tập trung quan liêu, bao cấp tuy có những ưu điểm là phù hợp với điều kiện đất nước trước đây, nhưng cho đến nay nó cũng có nhiều hạn chế, làm hạn chế sự phát triển của đất nước sau này. Tại sao.

2. Những nét cơ bản của cơ chế kế hoạch hóa tập trung quan liêu bao cấp:

Cơ chế kế hoạch hóa tập trung quan liêu bao cấp có những đặc điểm cơ bản sau:

– Ở nước tôi, mệnh lệnh hành chính là trụ cột, các quy tắc, quy định chi tiết được xây dựng từ trên xuống dưới để quản lý nền kinh tế. Đất nước chúng tôi đặt ra các mục tiêu một cách chủ quan và sau đó xây dựng chúng khi các doanh nghiệp và hợp tác xã cùng hợp tác để hoàn thành chúng.

Cũng như kinh phí, nguyên vật liệu và phân phối sản phẩm được phân bổ cho nhà nước trong cơ chế bao cấp quan liêu theo kế hoạch tập trung, chúng cũng nằm trong phạm vi của các chỉ số do nhà nước ban hành. Nó cũng sẽ buộc các doanh nghiệp và hợp tác xã tập trung vào một vấn đề, đạt được mục tiêu của họ.

– Các cơ quan hành chính nhà nước trong cơ chế kế hoạch hóa tập trung quan liêu bao cấp có xu hướng can thiệp quá sâu vào hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Tổn thất vật chất do quyết định không phù hợp gây ra do ngân sách nhà nước chịu.

Bên cạnh đó, nước ta có xu hướng chỉ quan tâm đến kinh tế quốc doanh và kinh tế tập thể, việc chỉ quan tâm đến kinh tế quốc doanh và kinh tế tập thể cũng sẽ hạn chế sự phát triển và phát triển kinh tế của đất nước. các ngành kinh tế khác. Hệ quả là cơ quan quản lý nhà nước sẽ làm thay chức năng quản lý sản xuất, vận hành của doanh nghiệp.

– Quan hệ hàng-tiền của chủ thể cũng sẽ bị bỏ qua, nó chỉ là hình thức, còn quan hệ vật chất là chính. Trong thời kỳ cơ chế kế hoạch hóa tập trung quan liêu, bao cấp, các công cụ cụ thể như giá cả, lãi suất, tiền lương… chỉ được áp dụng để có thể tính toán một cách hình thức. Giá cả không phản ánh cung và cầu.

Đang xem: Chuyên gia lý giải: Sở thích ngửi đồ lót phụ nữ có phải là bệnh?

Mặt khác, tiền lương do cấp bậc hành chính và thâm niên quyết định, do bình đẳng quyết định chứ không phải do hiệu quả lao động của từng đối tượng. Tất cả những điều này thực tế đã dẫn đến tình trạng khan hiếm hàng hóa, gây khó khăn không chỉ về số lượng mà còn về chất lượng của nhiều loại hàng hóa khác.

– Cơ chế kế hoạch hóa tập trung quan liêu bao cấp với cơ quan quản lý cồng kềnh, nhiều cấp trung gian:

Hệ thống thể chế thời kỳ này còn thiếu đồng bộ, chồng chéo, thiếu thống nhất, thủ tục hành chính trong cơ chế kế hoạch hóa tập trung quan liêu bao cấp còn rườm rà, phức tạp, trật tự và lỏng lẻo. Cơ cấu tổ chức của các cơ quan nhà nước còn tương đối cồng kềnh, tầng tầng lớp lớp, phương thức quản lý hành chính còn quan liêu, phân cấp chưa thông suốt, gây nhiều tác hại. Ngoài ra, còn nhiều mắt xích yếu kém trong phẩm chất, tinh thần, trách nhiệm của đội ngũ công chức nước ta thời điểm này.

3.Hậu quả của cơ chế kế hoạch hóa tập trung quan liêu bao cấp:

Trong thời kỳ tăng trưởng kinh tế theo chiều rộng, có thể hiểu một cách cơ bản là dựa trên một loạt lợi thế như tăng đầu tư, phát triển nguồn lực, nhân công rẻ… Cơ chế kế hoạch hóa tập trung quan liêu bao cấp cũng có vai trò nhất định .Cơ chế kế hoạch hóa tập trung quan liêu, bao cấp làm cho các nguồn lực kinh tế được tập trung tối đa, phát huy được sức mạnh tổng hợp vào các mục tiêu trọng yếu của đất nước trong từng thời kỳ và trong những điều kiện cụ thể, nhất là theo hướng ưu tiên phát triển công nghiệp nặng trong quá trình công nghiệp hóa, cơ chế kế hoạch hóa tập trung quan liêu, bao cấp cũng góp phần quan trọng vào việc nhất thể hóa.

Trong điều kiện đất nước có chiến tranh, việc xây dựng cơ chế quản lý kinh tế kế hoạch hóa tập trung thực sự đáp ứng yêu cầu của thời chiến, bởi khi đất nước bị xâm lược thì cả nước được giải phóng. Vì vậy, trong thời kỳ đó, việc nước ta thực hiện kế hoạch hóa tập trung cũng sẽ góp phần quan trọng huy động sức mạnh to lớn nhất của nhân dân để xây dựng và phát triển kinh tế, tăng trưởng kinh tế, thực hiện mục tiêu giải phóng dân tộc. , được coi là một nhiệm vụ chung chứ không phải là một nhiệm vụ đơn lẻ.

Nước ta cũng thực hiện bao cấp toàn phần, để những người lính là quân nhân ra chiến trường yên tâm hơn, vì những người lính này không phải lo cho gia đình, vợ con ở nhà, vì mọi thứ đều do nhà nước cung cấp.

Đối với kinh tế học:

Trong thời kỳ nền kinh tế nước ta còn bị chi phối bởi tăng trưởng theo chiều rộng, bộ máy hành chính quan liêu và cơ chế kế hoạch hóa tập trung bao cấp có vai trò nhất định, như đã đề cập ở trên, bộ máy quan liêu bao cấp được hình thành từ cơ chế kế hoạch hóa tập trung cho phép tập trung các nguồn lực kinh tế đến mức tối đa Trong từng thời kỳ và điều kiện cụ thể, nhất là trong quá trình công nghiệp hóa, công nghiệp nặng có xu hướng ưu tiên phát triển.

Đang xem: Múi giờ Mỹ và Việt Nam chênh lệch bao nhiêu?

Tuy nhiên, cùng với thời gian, cơ chế kế hoạch hóa tập trung quan liêu bao cấp ngày càng kém phù hợp với điều kiện đất nước. Chúng ta đã thấy, kế hoạch hóa tập trung quan liêu, bao cấp triệt tiêu cạnh tranh, kìm hãm tiến bộ công nghệ, làm thui chột động lực kinh tế của chủ thể lao động, không kích thích được sức sống và sức sáng tạo của các đơn vị sản xuất, kinh doanh. Vì lý do này, nền kinh tế nước ta đang trong tình trạng trì trệ và khủng hoảng.

Đối với văn hóa:

Biểu hiện rõ ràng nhất của cơ chế kế hoạch hóa tập trung quan liêu bao cấp này là mặc dù các nghệ sĩ và nhà văn tập hợp thành các hiệp hội sáng tạo, nhưng chúng ta thấy rằng các hiệp hội được cấu trúc và hoạt động theo cách giống như mọi cơ quan hành chính công. Văn nghệ sĩ chuyên nghiệp cũng là những người làm công ăn lương, những người làm công ăn lương để thực hiện công việc của mình. Trên thực tế, điều này có mặt tốt của nó, và nó có công dụng của nó.

Quy tắc lọc trong khoảng thời gian này không có hiệu lực. Số lượng văn nghệ sĩ chuyên nghiệp thực sự đến một lúc nào đó sẽ vượt quá tỷ lệ cần thiết của dân số, hơn nữa số lượng văn nghệ sĩ chuyên nghiệp sẽ quá tải so với việc cung cấp vật chất cho nhân dân.

Không chỉ vậy, các nhà văn và nghệ sĩ không kiếm sống chủ yếu bằng việc sáng tác nhạc. Một số đã trở thành quan chức cấp cao, ngoài quyền lợi của quan chức cấp cao, nếu những văn nghệ sĩ này còn sáng tạo, họ còn có thể được hưởng đặc quyền về chức vụ, có khả năng trở thành quan chức cấp cao. Quan liêu hóa, xa rời cuộc sống của những người bình thường là những chủ đề nhiều hơn so với các đồng nghiệp khác.

Vì cộng đồng:

Cơ chế kế hoạch hóa tập trung quan liêu bao cấp này ra đời trong thời kỳ đất nước vừa mới thoát ra khỏi những năm chiến tranh. Tình hình xã hội thời kỳ này cũng diễn biến phức tạp, rối ren. Như vậy, cơ chế kế hoạch hóa tập trung quan liêu, bao cấp cũng góp phần ổn định đời sống xã hội, giữ gìn trật tự xã hội.

Khi nền kinh tế thế giới đang chuyển sang giai đoạn phát triển theo chiều sâu trên cơ sở ứng dụng những thành tựu của cuộc cách mạng khoa học và công nghệ hiện đại thì cơ chế kế hoạch hóa tập trung quan liêu bao cấp đã bộc lộ những mặt hạn chế. Việc tiếp tục duy trì cơ chế kế hoạch hóa tập trung quan liêu, bao cấp đã đẩy nền kinh tế của các nước xã hội chủ nghĩa, trong đó có nước ta, rơi vào khủng hoảng trầm trọng.

Đang xem: Bê tông nhựa rỗng là gì ? Ứng dụng của bê tông nhựa rỗng hiện nay